Dầu được ứng dụng nhiều trong cuộc sống từ xoa bóp giảm đau nhức, mỏi xương khớp cho người già đến phòng ngừa cảm lạnh, giảm ho, trị tiêu đờm cho trẻ và cho cả phụ nữ sau sinh. Ngay từ thời kháng chiến dầu được người dân Huế nấu hàng nghìn lọ để cung cấp cho các chiến sĩ ngừa cảm mạo.

Từ năm 2008 tinh dầu tràm cũng được Bộ Y tế cho vào danh mục thuốc thiết yếu dành cho y tế cơ sở để kiểm soát bệnh địa phương.

Hiện dầu tràm Huế được chiết xuất từ cây tràm gió, tên khoa học là Melaleuca Cajeput, đang được bán rộng rãi trên thị trường và cứ 1,5 tạ lá tràm thì thu được từ 500ml - 1000ml tinh dầu tràm.

Dầu có mùi thơm nồng của lá cây tràm đặc trưng, màu vàng nhạt hoặc trắng xanh nhưng màu xanh sẽ dần mất đi để lại màu vàng nhạt. Dầu để lâu vài tháng sẽ cho màu trong hơn, mùi dầu đỡ nồng hơn, thơm, rất dễ chịu và lưu hương khá tốt, có thể từ 3 đến 10 tiếng sau mới hết mùi hương trên cơ thể bé. Đây cũng là một cách để nhận biết dầu tốt.

Thành phần chính trong tinh dầu tràm là cineol 1,8 (hay còn gọi eucalyptol) và α-Terpineol. Cineol 1,8 chiếm 42 - 60% có tác dụng long đờm, trị ho, giữ ấm còn α-Terpineol ( 5- 12%) giúp kháng khuẩn tốt mà các dược phẩm có sử dụng hoạt chất tự nhiên từ dầu tràm có khả năng ức chế virus cúm H5N1 tốt.

Tinh dầu tràm có bao nhiêu loại?

Tinh dầu tràm có nhiều loại bởi giống cây trồng nhưng trên thị trường Việt Nam chủ yếu có hai loại cơ bản: Tràm gió và Tràm Trà. Do sự khác nhau về tỉ lệ của các hoạt chất trong tinh dầu tràm mà mục đích sử dụng của chúng cũng khác nhau. Tràm gió thiên về ngành dược, trị ho, long đờm, giữ ấm cơ thể bởi tỉ lệ Cineol 1,8 chiếm 42 - 60% trong khi đó ở Tràm trà chỉ chiếm hơn 1% và thành phần chủ đạo của tràm trà lại là terpinen-4-ol chiếm hơn 40% giúp giảm nhờn, sát khuẩn, hiệu quả hơn.

Tinh dầu tràm khác gì với dầu tràm?

Dầu tràm gió tại huế được chiết xuất bằng phương pháp lôi cuốn hơi nước từ những thân cành, lá tràm. Xét về phương pháp thì thành phẩm được gọi là tinh dầu nhưng người dân địa phương họ gọi tắt là dầu tràm vì thế dầu tràm hay tinh dầu tràm đều là một.

Hiện nay, vì lợi nhuận nên nhiều sản phẩm dầu tràm huế bị pha trộn tạp chất hoặc họ dùng thủ thuật khi chiết xuất để cho sản lượng cao hơn bình thường làm thay đổi bản chất của sản phẩm, gây nên chất lượng sản phẩm giảm, gây hoang mang cho người dùng.

Tràm Trà là giống cây được du nhập từ Úc, lá nhỏ hơn, được quy hoạch để trồng khoanh vùng phục vụ cho việc lấy tinh dầu.